Electrische buitenboordmotor voor kleine bootjes
Vis- en bijbootjes hebben genoeg aan een kleine elektrische buitenboordmotor van 0,5 tot 1 kW. Die is licht van gewicht en kan gemakkelijk worden meegenomen om veilig op te bergen. Sommige vissers kiezen voor een benzine buitenboordmotor voor de lange afstanden en gebruiken tijdens het vissen een kleine stille elektrische buitenboordmotor. Deze lichte elektrische buitenboordmotoren kunnen worden aangesloten op een vaste loodaccu in de boot en zijn ook leverbaar met een lichte Lithium-accu, die naar huis meegenomen kan worden om op te laden.

Fluistersloepen
Elektrische sloepen zijn tegenwoordig al erg populair. Open sloepen zijn geschikt voor een dagtocht of een meerdaagse tocht met overnachtingen aan de wal. Omdat de doorvaarthoogte gering is, kun je ermee onder betonnen duikers van kleine vaarten doorvaren. En de beperkte diepgang zorgt ervoor dat ook de kleinere poelen bereikbaar zijn met een sloep.
Voor een sloep met een waterlijnlengte van 4 meter is een motorvermogen van 1 kW voldoende, voor een grote sloep van 10 meter is dat 8 kW. De benodigde accucapaciteit hangt sterk af van de tijdsduur van de vaartocht tussen twee oplaadmomenten. De tabel hieronder geeft een indicatie hoeveel de beschikbare accucapaciteit moet zijn om 8 uur met een sloep te kunnen varen zonder op te laden. Voor een vaarduur van 4 uur volstaat de helft van de accucapaciteit.
Het aanbevolen motorvermogen dat in de tabel is genoemd is ruwweg het dubbele van het motorvermogen dat benodigd is om de economische kruissnelheid te kunnen varen

Voor sloepen zijn meerdere types elektromotoren beschikbaar. Een sloep kan worden uitgerust met een elektrische buitenboordmotor, uiteraard met een groter vermogen dan de vis- en bijbootjes. Sommige elektrische buitenboordmotoren hebben een ingebouwde accu, een losse accu kan ook. In de praktijk komt het erop neer dat het meenemen van de accu voor de wat grotere sloepen geen optie meer is, maar de aanhangmotor zelf is vaak nog wel draagbaar.

Inbouwmotoren voor sloepen
Behalve een buitenboordmotor zijn er voor sloepen ook mogelijkheden voor inbouwtoepassingen. Dat kan een elektromotor rechtstreeks op de schroefas zijn of een zogenaamde “podmotor”. Dat is een elektromotor en schroef in één behuizing die samen onder de boot worden gemonteerd.

Podmotoren kunnen vast gemonteerd worden zodat je – net als bij een vaste schroefas – moet sturen met het roer. Het is ook mogelijk om het roer en de podmotor te combineren, zodat je niet stuurt met een roerblad, maar met de schroef.

En dan is er uiteraard nog de mogelijkheid om in plaats van een diesel- of benzinemotor een elektromotor rechtstreeks op de schroefas aan te sluiten. Grote voordeel van een elektromotor direct op de schroefas is dat je geen tandwielkast of keerkoppeling nodig hebt. Met de juiste motor-schroef-combinatie is het toerental van de motor ook het optimale toerental voor de schroef. Een keerkoppeling is ook niet nodig want door de plus/min eenvoudig om te draaien, draait de motor de andere kant op.

Elektrisch aangedreven jachten
Kajuitjachten zijn er in veel maten, uitvoeringen en prijsklassen. Van een eenvoudige gezinsboot tot een luxe superjacht. De verscheidenheid is zo groot dat er geen indeling in bepaalde klassen is.

Een elektrische aandrijving voor een kajuitjacht is erg afhankelijk van het gewicht (de waterverplaatsing) en de afmetingen van het schip. Bovendien moet er voor het bepalen van de accucapaciteit rekening worden gehouden met overige apparatuur die nog op de accu wordt aangesloten. Meestal is een inbouw van een of twee elektromotoren de beste oplossing voor een kajuitjacht. Eén of twee podmotoren kan ook. Het voordeel van twee motoren is dat het schip beter bestuurbaar is omdat de twee motoren onafhankelijk van elkaar werken.

Kajuitjachten zijn zwaarder dan sloepen en de vorm van onderwaterschip wordt vooral bepaald door de behoefte aan ruimte in het schip en niet zozeer door de meest ideale stroomlijn. Daarom is het motorvermogen en de benodigde accucapaciteit vaak hoger dan wat bij sloepen gebruikelijk is.
Het benodigde vermogen begint bij een jacht met een waterlijnlengte van 7 meter bij 5 kW, oplopend tot 20 kW voor een jacht met een waterlijnlengte van 13 meter. De tabel hieronder geeft een indicatie hoeveel de beschikbare accucapaciteit moet zijn om 8 uur met een kajuitjacht te kunnen varen zonder op te laden. Voor een vaarduur van 4 uur volstaat de helft van de accucapaciteit. Het aanbevolen motorvermogen dat in de tabel is genoemd is ruwweg het dubbele van het motorvermogen dat benodigd is om de economische kruissnelheid te kunnen varen.

Speciaal ontworpen jachten
Er zijn kajuitjachten op de markt die speciaal ontworpen zijn voor elektrische aandrijving. Daarvan is het onderwaterschip beter gestroomlijnd waardoor de vaarweerstand afneemt. De romp en de opbouw zijn meestal van polyester zodat ook het gewicht lager is dan bij stalen kajuitjachten. Qua comfort zijn ze te vergelijken met kajuitjachten, qua vaareigenschappen met een grote sloep.

Heb je een kajuitjachten met een lengte op de waterlijn van 10 of meer meter en blijf je meestal in de Friese wateren varen? Dan is het aanhouden van 70% van de rompsnelheid als kruissnelheid niet zinvol, want dat is hoger dan de toegestane maximum vaarsnelheid van 9 kilometer per uur.

Voor deze jachten wordt daarom een economische kruissnelheid van 9 kilometer per uur aangehouden. De accucapaciteit die ervoor nodig is om dat te bereiken, wordt gekozen aan de hand van de tijdsduur tussen twee oplaadmomenten. De tabel hiervoor geeft een indicatie hoeveel de beschikbare accucapaciteit moet zijn om 8 uur te kunnen varen zonder op te laden.

Zeiljachten met elektromotor
Zeiljachten zijn gebouwd om te zeilen, dat betekent een slankere rompvorm met minder vaarweerstand, maar ook minder binnenruimte dan bij een kajuitjacht. Meestal is de aandrijving op zo’n schip bedoeld als hulpmotor in geval van bijvoorbeeld slechte weersomstandigheden.

Accu’s zijn vrij zwaar en dat kan ongunstig zijn voor de vaareigenschappen van een zeiljacht. Daarom wordt er voor zeiljachten vaak gekozen voor een aandrijving met een wat beperktere actieradius maar wel met duurdere lithium accu’s, zodat het gewicht en het ruimtebeslag beperkt blijft.

Voor wie de aandrijving echt alleen bedoeld is als thuisbrenger en hulpje in de haven is een elektrische buitenboordmotor ook een optie. Het geven van een vuistregel voor zeiljachten is niet mogelijk. De rekentool die SEFFF ontwikkelde kan een eerste indicatie geven.

Aandachtspunt is plaatsing en vormgeving van de schroef. Voor optimaal elektrisch varen is een grote langzaam draaiende schroef de beste oplossing, maar voor een zeiljacht is dat een groot nadeel als je gaat zeilen. Daar zijn technische oplossingen voor, zoals het toepassen van een klapschroef en ook kan een draaiende (verstelbare) schroef tijdens het zeilen de elektromotor aandrijven om stroom op te wekken.